نکاتی درباره روش نصب بلبرینگ

چیزی که روش قراردادن بلبرینگ را تعیین می کند، مدل بلبرینگ، سایز و اتصال های آن است. به طور مثال بیرینگ های حاوی سوراخ استوانه ای شکل به کمک وارد کردن فشار بر روی شافت  یا بالا بردن دما به منظور انبساط قطر آن می توان نصب کرد. یا اگر بخواهیم نمونه دیگری در این حوزه ذکر کنیم، می توانیم به استفاده از بوش های مخروطی جهت قراردادن بلبرینگ های حاوی سوراخ مخروط شکل، اشاره کنیم.

انواع روش قراردادن بلبرینگ به شرح زیر وجود دارد:

• روش سرد یا روش مکانیکی
• روش هیدرولیکی
• روش حرارتی (گرمایشی)

در تمامی روشها باید توجه داشته باشید که از آسیب و ضربه مستقیم به قسمت های مختلف بلبرینگ جلوگیری کنید. هم چنین از طریق عنصرهای غلتنده نیرو وارد نکنید.

روش حرارتی

هر کدام از ابزار زیر در شرایط ذکر شده برای گرم کردن و بیرون آوردن و روش قراردادن بلبرینگ به کار می رود:

• هات پلیت (Hot Plates): گرم سازی بلبرینگ های کوچک
• هیتر القایی (Induction Heaters): گرم کردن بلبرینگ ها با ابعاد بالاتر
• حمام روغن (oil bath): جهت گرم کردن یکنواخت یاتاقان های غلتشی در حمامی از روغن که از نظر ترمواستاتیکی تا دمای 80 الی 100 درجه سانتی گراد نگه داشته می شود، غرق می شوند. ریسک آلودگی در این روش بالا می رود. معمولا در این روش نصب بلبرینگ، از بوش مخصوص استفاده می شود.
• کابین هوای گرم (Hot Air Cabinet): روش دیگر گرمایش بلبرینگ های غلتشی اتاقک هوای گرم است. این وسیله یک روش ایمن و تمیز را با تنظیم دقیق دما فراهم می آورد.

بسته به مدل بلبرینگ و برند تولید کننده آن، به طور کلی برای موارد نصب شده روی شفت با تداخل کم، 60 تا 70 درجه، بیرینگ های روکش دار، 80 درجه و موارد فاقد پکینگ 120 درجه سانتی گراد حرارت لازم است. در بیرینگ های دارای کاسه نمد، روش حرارتی را نمی توان برگزید.

انواع روش های جا زدن بلبرینگ

جهت نصب کردن بلبرینگ، شیوه های متفاوتی موجود می باشد که با نوع بلبرینگ بستگی مستقیمی دارد ، اندازه ، و شرایط مشخص مکان نصب، مختلف می باشد . در اینجا به گونه ای مختصر تعدای از شیوه های متداول برای جازدن بلبرینگ‌ها برسی می گردد :

 **نصب به روش مطبوع سازی (Press Fit)**: در این روش، بلبرینگ با فشار مستقیم و یکنواخت به روی شفت یا داخل سوراخ نصب محل خود جا زده می‌شود. این کار با استفاده از پرس یا همر با صورت دقیق انجام می‌گیرد.
 در این روش بلبرینگ بدون استفاده از مواد افزودنی یا حرارت از روی یک شفت یا داخل یک سوراخ نصب می‌شود. این فرآیند در دو حالت اتفاق می‌افتد:

1. Interference Fit ویژه بلبرینگ های درونی روی شفت :
   – زمانی که بلبرینگ باید روی شفت نصب شود، قطر داخلی بلبرینگ کمی کوچکتر از قطر شفت است.
   – هنگام نصب، بلبرینگ باید با فشار به اندازه کافی همراه باشد تا بتواند به درستی روی شفت بنشیند.
   – این فشار می‌تواند از طریق پرس مکانیکی، پرس هیدرولیکی یا حتی با استفاده از چکش و واسطه‌ای نرم اعمال شود تا به بلبرینگ آسیب نرساند.

Interference Fit ویژه بلبرینگ های بیرونی درون حفره :
   – زمانی که بلبرینگ باید درون حفره‌ای جا زده شوند ، قطر بیرونی بلبرینگ میزانی بیش از قطر درونی حفره می باشد.
   – جازدن همانند قرار دادن بر روی شفت صورت می پذیرد ، اما فشار از بیرون به بلبرینگ وارد می شود تا به درون حفره وارد آید .

اهمیت توجه در این شیوه بسیار زیاد می باشد چون فشار در صورت یکنواخت نبودن امکان دارد به راه غلتیدن بلبرینگ صدمه وارد آورد و درازای عمر آن را کم شود . همینطور باید دقت کنید که مواظب باشیم به رینگ های نگهدارنده بلبرینگ فشار وارد نشود زیرا این فشارامکان دارد بلبرینگ صدمه بزند . *********

برای دوری از این مسائل ، امکان دارد مورد نیاز شود که از قطعاتی بهره گرفته شود که فشار را به گونه ای یکسان بر روی بلبرینگ وارد شود . همینطور ، پیش از جازدن ، پاکیزگی شفت و حفره باید بررسی شود و از آن مطمئن شویم تا از جازدن درست بلبرینگ مطمئن باشیم *****.

 جازدن از طریق حرارت : بلبرینگ در حرارت زیاد گرم می شود و پس از آن بر روی شفت قرار داده می شود که بعد از سرد شدن ، بلبرینگ فشرده و بر روی شفت قرار داده می‌شود. به این صورت، شفت نیز توانایی گرم شدن در هنگام نصب آسانتر بر روی بلبرینگ را دارد ****

جازدن بلبرینگ با استفاده از گرم کردن شفت

1. بلبرینگ‌ها داخل قطعه های حرارتی به طور مثال فرهای صنعتی یا با کمک از پدهای پخش کننده حرارت قرار می گیردند تا با زیاد شدن دمای داخلی بلبرینگ منبسط شود.
   
2. دما باید به صورتی تنظیم گردد که سبب شود خواص مکانیکی آن تغییر کند یا سبب خراب شدن بلبرینگ نشود. به طور معمول این حرارت ما بین 80 تا 120 درجه سانتیگرادمی باشد ****.
   
3. بعد از رسیدن بلبرینگ به حرارت دلخواه ، به سریعا بر روی شفت یا داخل حفره قرار می گیرد . به علت انبساط دما ، بلبرینگ به آسانی در محل خود نصب می گردد .

جازدن بلبرینگ با سردکردن شفت

1. در بعضی مواقع ، به جای حرارت دادن به بلبرینگ، شفت یا محل قرار گرفتن را با کمک اسپری‌های نیتروژن مایع، یا شیوه دیگر سرد می‌کنند تا شفت انقباض پیدا کند .
   
2. بعد از سردکردن شفت به میزان مناسب ، بلبرینگی که در حرارت مناسب قرار داده می شود یا میزانی گرمتر شده است ، به آسانی بر روی شفت نهاده می شود . 

پس از قرار دادن بلبرینگ در مکان مناسب برگشت حرارت بلبرینگ به حالت متعادل اندازه‌های منبسط شده یا منقبض شده به میزان متعادل برمی گردد و این سبب آن است که اتصالی مستحکم بین بلبرینگ و شفت یا مکان نصب‌آن اتفاق بیفتد. این شیوه می‌تواند استرس و فشارهای ناشی از روش های دیگر نصب را کم کند و بیشتر برای بلبرینگ‌های با ابعاد بزرگتر و نیاز به جازدن دقیق کاربرد دارد *****. 

طریقه قراردادن بلبرینگ حاوی رینگ داخلی استوانه ای

در ابعاد کوچک، روش قراردادن بلبرینگ سرد استفاده می شود. این گونه که بر روی شافت پرس می شود. در روش پرس اهرم فشار بر رینگ داخلی قرار می گیرد و به آرامی روی شفت فشار داده می شود. این ابزار هم چنین می تواند چکشی که به صورت آرام و یکنواخت بکوبد باشد یا بوش های مخصوص.

برای بلبرینگ های تفکیک شونده رینگ های داخلی و خارجی جدا جدا نصب می گردند؛ ابتدا داخلی سپس بیرونی. اما برای عدم تفکیکی ها اول قسمت محکم و گیردار وصل شود. برای هر دو مدل می توان روش قراردادن بلبرینگ مکانیکی یا به کمک گرم کردن پیش هنگام نصب را به کار برد. نصب هیدرولیکی را نیز می توان برای بلبرینگ های بزرگ استفاده کرد.

روش قراردادن بلبرینگ پرسی هیدرولیک

زمانی که بخواهیم پرس به طور هم زمان بر شافت و محفظه انجام دهیم، صفحه واشر در هر دو رینگ های داخلی و خارجی جهت پخش یکسان فشار و جلوگیری از وارد شدن رینگ خارجی به درون محفظه، مورد نیاز می باشد. واشر مورد استفاده در یاتاقان های خود تنظیم جهت ممانعت از آسیب به ساچمه ها می بایست دارای فرورفتگی باشد.

در روش قراردادن بلبرینگ های متوسط و بزرگ نمی توان فشار بالای مورد نیاز شیوه مکانیکی را فراهم ساخت و یا آسیب های احتمالی ناشی از آن ریسک بالایی دارد. بنابراین روش های حرارتی برای نصب این بلبرینگ ها مناسب هستند که هم نیاز به فشار بالا ندارند و هم نصب را راحت تر می سازند.

ابزار جا زدن بیرینگ

لوازم و ابزار مورد نیاز هر روش نصب بلبرینگ با دیگری متفاوت است که به طور اجمالی به معرفی تجهیزات مورد نیاز در هر شیوه جازدن بلبرینگ می پردازیم:

• ابزار شیوه مکانیکی: آچار گلویی خاردار (Hook Spanner) – آچار گلویی سنگین کار (Impact Spanner)
• ابزار هیدرولیکی: مهره هیدرولیکی متشکل از حلقه رزوه گشته از قسمت داخلی با یک شیار یک طرفه و پیستون حلقوی جای گرفته در شیار ذکر شده
• ابزار شیوه گرمایی: شامل انواع گرم کن ها که در بالا ذکر شد.

اگر خودتان قصد شناسایی انواع روش نصب بلبرینگ را داشتید یا می خواستید بر کار تعمیرکار تجهیزاتتان، نظارت درستی داشته باشید، حتما نکات گفته شده در این مقاله برای شما مفید واقع گشته است. اما اگر سوالی دارید که در این مقاله به آن پرداخته نشده است، با ما تماس بگیرید.